Franz Anaïs

Expo #30 - 10 jaar Emergent

In 2018 presenteerde Emergent de allereerste solotentoonstelling van schilder Franz Anaïs – voorheen als videokunstenaar actief onder een andere naam. Over die opmerkelijke overgang van de ene kunstdiscipline naar de andere vertelde de kunstenaar toen: “Mijn schilderijen komen tot stand in een vlaag van geconcentreerde energie. Ze ontstaan vanuit een noodzaak. Ik heb er betrekkelijk lang over gedaan om mijn ‘ding’ te vinden. Wat mij frustreerde aan het medium video, is dat techniek en tentoonstellingscondities dermate het werk be- palen. Ik had nood aan een direct medium waarin ik altijd kon werken.” Na enkele experimenten met de collage-techniek vond Anaïs een thuishaven in de schilderkunst.

Anaïs’ schilderijen zijn als het ware een aanslag op ons zenuwstelsel. Dat is onder andere te danken aan het bijzondere kleurenpalet: fel, vibrerend, levendig, maar tegelijkertijd geweld aandoend. Uit een ongebreideld experiment met diverse technieken en materialen resulteert een soort alchemistische explosie van kleur. We lijken te kijken naar chemische reacties, naar ongrijpbare fenomenen op microscopische schaal, of juist van kosmische dimensies. Een oneindig vreemde wereld lijkt hier verbeeld te worden. Tegelijk pretendeert dit niets meer of minder te zijn dat wat het con- creet is: verf op doek.

Expo #27 - Abstracte kunst bestaat niet

Enkele jaren geleden presenteerde Emergent een eerste solo van schilder Franz Anaïs, die voorheen, onder een andere naam, films maak- te. Hij verkoos een meer directe omgang met materie. Die eerste schilderijen werden alle gekenmerkt door eenzelfde wisselwerking tussen lineaire, perspectivisch of geometrisch ogende delen, en heel instinctief, gestueel geschilderde lagen. Met hun felle, directe karakter, verhielden ze zich niettemin tot de geschiedenis van de westerse schilderkunst sinds de renaissance, waarbij het schilderij als een venster functioneert, op een wereld die perspectivisch opgebouwd is.

Een gelijkaardige wisselwerking, vrij complex en gelaagd uitgewerkt, vinden we terug in de diptiek die in de eerste ruimte van de galerie hangt. In het Spaans Paviljoen hangen twee doeken waarin het geometrische en het lyrische deel op een meer directe wijze met elkaar geconfronteerd worden: het ene deel dichtgeschilderd met een dikke laag zwarte verf; het andere deel, waarin de spuitbus een rol is gaan spelen, oogt als een soort alchemistische ‘explosie’ van kleur. Hier en daar in de tentoonstelling duikt ook kleiner werk op, waarin het lineaire volle- dig losgelaten is, en het experiment met diverse technieken en materialen op doek ongebreideld, intens en ingenieus zijn gang is gegaan.

Expo#16 - drie solo's

Franz Anaïs, voorheen videokunstenaar en actief onder een andere naam, toont in Emergent, in wat zijn allereerste solotentoonstelling is, een reeks schilderijen die het resultaat zijn van een jarenlang experimenteel denk- en werkproces. “Schilderkunst is voor mij in dit proces als medium een verrassing gebleken,” licht de kunstenaar mij toe in onze autorit naar Veurne. De reeks van in totaal 12 schilderijen kwam op een vrij korte termijn tot stand, “in een vlaag van geconcentreerde energie,” aldus Anaïs. De schilderijen zijn ontstaan vanuit een noodzaak. “Ik heb er betrekkelijk lang over gedaan om mijn ‘ding’ te vinden. Wat mij bijvoorbeeld mateloos frustreerde aan het medium video, is dat techniek en tentoonstellingscondities dermate het werk bepalen. Ik had eenvoudigweg nood aan een direct medium waarin ik altijd kon werken.” Na enkele experimenten met de collage-techniek vond Anaï een thuishaven in de schilderkunst.

Tweedimensionaal, maar heel materieel, vibreren de doeken de ruimte in. Anaïs’ schilderijen staan in belangrijke mate in relatie tot het lichaam van de toeschouwer. Ze zijn als het ware een aanslagop diens zenuwstelsel. Het grotere formaat draagt daar zeker toe bij, “maar ook het ene vluchtpunt waarnaar je visueel gezogen wordt,” merkt Frank Maes op. En dan is er nog het bijzondere kleurenpalet: fel, vibrerend, levendig, maar tegelijkertijd ook geweld aandoend. “Kleur en vorm duiken in één transformatieproces,” aldus de curator. Het kleurenpalet is overigens opnieuw ontstaan vanuiteen noodzaak, een concrete situatie, namelijk dat de kunstenaar in de donkere kelder van zijn huis werkt.